Sokal - historia i dzień dzisiejszy miasta i rejonu

Tatiana

Stanisław Tompolski

100-lecie budowy kościoła parafialnego w Bobach

Parafia Boby należy do jednej z najstarszych parafii w archidiecezji lubelskiej. Nie jest jednak znana dokładna data erygowania parafii. Prawdopodobnie powstała kilkadziesiąt lat po wybudowaniu pierwszego kościoła w Bobach w latach dziewięćdziesiątych XIV wieku. Pierwszy kościół na początku wchodził w skład parafii w Opolu Lubelskim, potem na tym terenie została utworzona parafia.

Za fundatorów kościoła a potem parafii uznaje się właścicieli dóbr Boby Wojciecha i Świętosława Bobowskich. Wynika to z panujących wtedy stosunków społecznych, przede wszystkim z dążenia właścicieli ziemskich do budowy kościołów i tworzenia parafii, co podnosiło rangę właścicieli, sprzyjało procesom osadnictwa, a zapewne wynikało także z obowiązku zawartego w akcie nadania tych ziem.

Na początku w skład parafii wchodziły dobra Boby (dzisiejsze Boby Wieś i Kozarów), w XV wieku doszła Wola Bobowska (Boby Mniejsze), obecnie Moniaki, Wierzbica i Chruślina. Parafia do XIX wieku należała do mało zamożnych (co wynikało z jej usytuowania na niewielkich dobrach ziemskich); miała mało bogatych opiekunów i niewielką liczbę wiernych (w 1827 r. liczyła 853 mieszkańców).

Dopiero uwłaszczenie chłopów w 1864 roku i parcelacja większości majątków ziemskich dały początek powstaniu większości wsi na terenie parafii w obszarach zbliżonych do dzisiejszych. Wiązało się to również ze znacznym wzrostem osadnictwa, liczby parafian a także wzrostem znaczenia parafii Boby i jej zamożności.

Obecnie w skład parafii Boby wchodzą: Białowoda, Wandalin – gmina Opole Lubelskie; Boby Kol., Boby Księże, Boby Wieś, Kozarów, Majdan Bobowski, Majdan Moniacki, Mikołajówka, Moniaki, Natalin, Okręglica, Wierzbica – gmina Urzędów oraz Owczarnia, Chruślanki Józefowskie i Chruślina – gmina Józefów nad Wisłą. Parafia liczy 3996 wiernych.
Przez okres ponad sześciu wieków istnienia parafii Boby ufundowano cztery kościoły i dwie kaplice. Pierwszy kościół został wybudowany przez właścicieli Bobów Wojciecha i Świętosława Bobowskich prawdopodobnie przed 1400 r. Istniał do początku XVIII wieku, został zniszczony przez pożar. Otaczał go cmentarz grzebalny znajdujący się w terenie podmokłym. W kilkadziesiąt lat po spaleniu się pierwszego kościoła, przeniesiono cmentarz grzebalny z bagien na piaszczysty teren na południu Bobów, gdzie już wcześniej w czasie epidemii grzebano zmarłych.

Tatiana

Jedyną - nieznaną od czasu wytworzenia przez 60 lat do chwili obecnej, a tym samym nie wykorzystywaną w badaniach naukowych - dokumentacją na ten temat są pisemne relacje duchownych archidiecezji lwowskiej ob. łac. zarówno diecezjalnych, jak i zakonnych, kierowane do Kurii Metropolitalnej we Lwowie, natomiast po 1945 r. mieszczącej się w Lubaczowie.

Powstawały one w latach 1939-1949, najpierw spontanicznie jako wyraz przeżywanych przez kapłanów rzymskokatolickich i wiernych wielu parani archidiecezji lwowskiej tragicznych losów, a potem kontynuowano je ex post po zakończeniu wojny na apel rezydującego w granicach PRL-u abp. Eugeniusza Baziaka.

Do naszych czasów zachowało się przeszło 300 sprawozdań z 25 dekanatów (na 28 wówczas istniejących);

W tym zbiorze, zasób dokumentów poświęconych eksterminacji ukraińskiej stanowi wszakże do tego stopnia przytłaczającą większość, iż postanowiono opublikować go w formie samodzielnej edycji. Po raz pierwszy więc od chwili ich powstania ujrzały dopiero teraz światło dzienne. Prezentowane tu źródła przynoszą rzetelną porcję materiału historycznego, zredagowanego przez bezpośrednich lub pośrednich świadków.

Autorzy raportów dokładali starań, aby nie uronić żadnych znanych sobie szczegółów, nie wykluczając nazwisk napastników i ich ofiar, metod stosowanych w czasie napadów, szacunków strat poniesionych przez Polaków czy dramatycznych opisów atmosfery nieustannego lęku, braku nadziei na ratunek, dramatu bratobójczej śmierci oraz pełnej rezygnacji decyzji ludzi ocalałych z pogromów co do konieczności ekspatriacji na Ziemie Zachodnie.

Dobrze oddaje ówczesne nastroje jeden z autorów sprawozdania 8 VIII 1943 r. ks. Michał Duszenko , z parafii Hallerczynktóry nota bene niebawem został zamordowany:
Śmierci nie ma, życia nie ma - a udręka potworna i nieustanna .

Inny duszpasterz, ks. Mieczysław Krzemiński z parafii Korościatyn, pismem z 29 XII 1943 r. donosił:
Ciemności duchowe okryły serca ludzkie, do tego przyłącza się zanik prawie zupełny uczuć ludzkich. Opanowała ludzi dzikość i żądza krwi .

Kolejny relator, ks. Stefan Wrzołek z parafii Tartaków, dnia 1 II 1944 r. dodawał:

Ludność masowo wyjeżdża, bo, niestety, od nikogo nawet nie możemy się spodziewać obrony i opieki. Przykre to, ale prawdziwe.

W podobnym tonie brzmiała inna opinia wyrażona przez ks. Antoniego Przybylskiego z parafii Żabińce, z 6 II 1944 r.:

Jak my tu żyjemy teraz jak Łazarze, bez spania, bez pożywienia, a nerwy odmawiają posłuszeństwa. Co to dalej będzie, niech Bóg broni. Wszystko w popłochu ucieka na zachód, tak, że wkrótce braknie parafian, cóż my mamy robić. Ludzi nie można tak zostawić, chyba trzeba razem z nimi zginąć.

Administrator parafii Bełżec o. Ireneusz Kmiecik OFMRef. skarżył się w kwietniu 1944 r. w liście do Kurii Metropolitalnej:

Żyjemy w ciągłej obawie odwetu. Warta pilnuje, ale jak większa siła przyjdzie, to co to pomoże. Wiosna wreszcie przyszła, a tymczasem tak smutno na duszy .

Z kolei o. Jozafat Biernat OFMBern. 9 XII 1944 r. z Opryłowiec informował Kurię Metropolitalną we Lwowie:

Co kilka dni przeżywam gehennę. Dzień za dniem jako tako schodzi, lecz noce są straszne. Dotąd mam spośród moich [parafian - JW] 27 ofiar mordu. Ludzie moi nie nocują w domach i schnę od strachu .

. Dnia 15 XII 1944 r. ks Jerzy Doleżal z Oknian pisał:

Straszne są noce dzisiejsze na wsi. Człowiek ukryty gdzieś na strychu stajni, na stercie słomy czy w brogu z trwogą śledzi wybuchające od czasu do czasu łuny pożarów w okolicznych wioskach, wsłuchuje się w trzask automatów, a nieraz sam miałem sposobność słyszeć o parę kroków od siebie przebiegających w ciemności "nocnych gości", szczęściem bez szkody dla siebie.

W lutym 1944 r. proboszcz parafii Podmichale ks. Michał Sempowicz, relacjonował do Kurii Metropolitalnej po kilkakrotnych nocnych napadach na wieś:

Nerwowo przychodzę powoli do siebie, ale jeszcze nie wszystko w porządku. Biedni moi parafianie - schną i siwieją - odwiedzają mnie i płaczą, cóż im poradzę? Nie wiedzą dnia ni godziny.

W doświadczeniach tych nie brakło również niejednoznacznych, od pozytywnych do całkowicie pejoratywnych, opinii na temat zachowania się duchowieństwa greckokatolickiego w dobie napadów oraz mordów na polskie skupiska.

Tak np. po zamordowaniu rzymskokatolickiego proboszcza parafii Markowa ks. Mikołaja Ferensa w lutym 1944 r., tamtejszy unicki proboszcz ks. Mychajło Szczurowski solidaryzując się z ofiarą zaniechał uroczystej celebry poświęcenia wody w tzw. dniu Jordana, natomiast odprawił Mszę św. żałobną za duszę konfratra.

Na znak protestu zapowiedział opuszczenie parafii ze słowami:

Nie chcę wśród bandytów umierać. Szkoda mojej 30 letniej pracy.

Podobną postawę zajął unicki proboszcz parafii Koszlaki ks. Teofil Łucyk; dnia 20 XII 1944 r. poinformował on Kurię Metropolitalną ob. łac. we Lwowie o fakcie uprowadzenia przez bandytów jesienią 1944 r. wikariusza tamtejszej rzymskokatolickiej parafii ks. Włodzimierza Siekierskiego. Ponadto przewodniczył pogrzebowi miejscowego proboszcza ob. łac. ks. Jana Bilińskiego, zmarłego naturalną śmiercią początkiem grudnia 1944 r.

Inny duchowny unicki, proboszcz parafii Sorocko, ostrzegał lokalnego administratora rzymskokatolickiego ks. Adama Drzyzgę o wydanym nań przez nacjonalistów ukraińskich wyroku śmierci, namawiając go do wyjazdu. Ten nie zdążył wszakże tego uczynić, padając śmiertelną ofiarą 23 XI 1944 r. z ich ręki .

Z kolei duszpasterz parafii Iwanówka k/Trembowli, ks. Franciszek Napieracz, po napadzie 11/12 III 1944 r. zbrojnych oddziałów ukraińskich, znalazł przejściowe schronienie na miejscowej plebanii greckokatolickiej, skąd zaopatrzony w żywność i pieniądze, udał się na tułaczkę w dalszą drogę.

Józef Wołczański.
[link widoczny dla zalogowanych]

foto: Władysław Pitak

Tatiana

Parafia Rzymsko Katolicka św. Tomasza i św. Stanislawa w Piotrawinie

Proboszcz:
ks. Stefan Wrzołek (1944-1958),

Według tradycji już w XI w. istniała w Piotrawinie świątynia. W XII w. książę sandomierski Henryk poczynił tu pewne nadania klasztorowi sieciechowskiemu benedyktynów. Władysław Łokietek przekazał wioskę biskupstwu krakowskiemu. W 1865 r. majątek przeszedł na własność rządu (ok. 1870 r. został sprzedany Cywińskiemu).

Biskupi krakowscy dysponowali w Piotrawinie swoim folwarkiem. Proboszcz posiadał własny folwark i 5 łanów pola (oprócz dziesięciny i innych dochodów). Obecnie w posiadaniu parafii znajduje się około 3 ha ziemi. Już na początku XVII w. obok proboszcza w parafii posługiwało dwóch wikariuszy. Ponadto przy parafii istniała szkoła prowadzona przez rektora i szpital dla ubogich, a także biblioteka parafialna. Obecnie używany cmentarz grzebalny istnieje od końca XVIII w. ostatniej miejscowości istniał w okresie przedrozbiorowym kościół filialny Piotrawina.

W czasach przynależności do diecezji krakowskiej Piotrawin leżał w archidiakonacie zawichojskim, a później w lubelskim. Przez krótki okres na początku XX w. była tutaj siedziba dziekana nowo powstałego dekanatu opolskiego (lata 1918-1919). Od stuleci rozwija się tu kult św. Stanisława Szczepanowskiego B.M. Świadczą o tym m. in. obrazy wotywne z początku XVII w., zgromadzone w miejscowym muzeum.

W XV w. ciągnęły tutaj tłumy pielgrzymów, dlatego też bp Zbigniew Oleśnicki postarał się o nowy kościół, który powstał w 1441 r. Na skutek swego położenia nad Wisłą, parafia bardzo ucierpiała w czasie II wojny światowej, gdyż tędy przebiegała linia frontu od lipca 1944 r. do stycznia 1945 r.

@@@@@@@@@@@@@@

Tatiana

Historia i opis Cudownego obrazu Matki Bożej Łukawieckiej z Tartakowa

Obraz Matki Bożej Tartakowskiej ( obecnie Łukawieckiej) został namalowany przez mistrza włoskiego na początku XVII wieku i umieszczony w kaplicy zamkowej Potockich w Tartakowie. Był malowany olejno na płótnie przyklejonym do deski.

Gdy zamek nawiedził pożar kapelan ks. Stanisław Kucharski uratował Cudowny Obraz i ulokował na plebanii. Dopiero po śmierci księdza wizerunek Najświętszej Panny został umieszczony w kościele w Tartakowie na pilastrze nad chrzcielnicą.

Obraz przedstawia Matkę Boską w otoczeniu symboli Maryjnych, stojąca na półksiężycu Maryja depcze głowę skrzydlatego smoka. Centralną część kompozycji zajmuje postać Matki Bożej ukazanej w pozycji stojącej. Jej głowa jest lekko pochylona w dół i skierowana w stronę prawego ramienia.

Ręce Maryi są złożone do modlitwy na wysokości piersi, prawa noga wysunięta do przodu a stopa wystaje poza krawędź księżyca. Niepokalana ubrana jest w białą, sięgająca ziemi suknię, posiadającą wąskie rękawy oraz niewielki dekolt obszyty pasmanterią.

Suknia od kolan w dół udrapowana jest pionowo z lekko skośnie układającymi się fałdami. Przez prawe ramię przewieszony jest ciemnoniebieski płaszcz, okrywający plecy i obejmujący biodra, dość mocno udrapowany. Czerwona podszewka płaszcza widoczna jest przy odchylonej krawędzi z lewej strony.

Twarz Matki Bożej ma wyraz skupiony i łagodny. Ma delikatne rysy, wysokie czoło, cienkie brwi, prosty, mały nos oraz małe usta. Powieki Najświętszej Panienki są przymknięte a wzrok skierowany w dół. Włosy długie, rozpuszczone, opadające na plecy.

Głowa bez okrycia. W dolnej części obrazu rozciąga się rozległy pejzaż, a poniżej cześć zaciemniona, ze smokiem i ciernistymi krzewami. Smok leży pod stopami Matki Bożej. Jest zwinięty, widać, że kona. Z jego rozwartej paszczy wypadło jabłko.

Smok został umieszczony na pierwszym planie, w części zacienionej pejzażu z krzewami ciernistymi. Powyżej rozciąga się daleki, bardzo rozległy pejzaż z widocznymi grupami drzew, rzeką i wzgórzami na horyzoncie.

W górnej części obrazu przedstawiono postać Boga Ojca, ukazanego jako starca z siwą głową. Obejmuje on opiekuńczym gestem cały świat wraz z Maryją i ziemią. Wokół Maryi, na tle obłoków znajdują się symbole Maryjne: po stronie lewej: Lilia wśród cierni, Drzewo życia oraz Zwierciadło Sprawiedliwości, natomiast po stronie prawej: Brama niebieska, Krzew gorejący oraz Wieża Dawidowa.

Piętrzące się obłoki są najciemniejsze u dołu obrazu, stopniowo rozjaśniają się ku górze. Kolorystyka obrazu jest stonowana , z przewagą barw brunatnych.

W dniach 9 - 24 marca 1765 roku obraz płakał jak to nazywano. Z oczu Matki Najświętszej wyciskały się obficie krwawe łzy. Bardzo liczni świadkowie tego wydarzenia opisywali, że : obfite, krwawe krople wydobywały się z oczu Maryi, aż strasznie było patrzeć: niektóre na obrazie zasychały i po sobie znaki zostawiały, inne spływały i tak trwały te ślady, dopóki przez księży starte i kilkakrotnie zmyte nie zostały; podkładany pod obraz ręczniczek cały był zbroczony krwią. W tym samym czasie i w dniach późniejszych nad kościołem w dzień i w nocy ukazywała się jasna poświata, rozświetlająca kościół. Wielu widziało też jak cudowny obraz zmieniał kolory -mienił się kolorami.

Po wydarzeniach z marca 1765 roku obraz stał się obiektem wielkiego zainteresowania. Do kościoła w Tartakowie napływały ogromne ilości zaciekawionych, oraz szukających ratunku u Matki Bożej. Zostawiali Matce Bożej wiele wotów w zamian za uratowane życie czy zdrowie.

Wymienia się m.in.: korale, obrazy różnej wielkości, serca, krzyżyki, łańcuszki, pierścionki, zegarki, tabliczki z napisami a także drewniane kule. Wierni obchodzili ołtarz wokoło na kolanach. Obraz zmywano winem lub wodą i rozdawano te płyny pielgrzymom, którzy podawali je do picia chorym.

Zamawiano Msze święte przed Cudownym Obrazem. Przed nabożeństwami obraz odsłaniano przy muzyce organów i orkiestry; często fanfar lub pieśni ułożonych do Matki Bożej.

W 1963 roku obraz przekazano do Lubaczowa, gdzie ważyły się jego losy, ponieważ o przejecie go zabiegała parafia w Tarnoszynie. Jednak parafianie tartakowscy prosili aby obraz przekazać do Łukawca, gdyż mogli tam łatwiej dojechać i łatwiej utrzymywać kontakt z Matką Boską.

W 1965 roku biskup Jan Nowicki przekazał obraz do parafii Łukawiec, gdzie jest otaczany wielką czcią zarówno przez miejscowych wiernych, jak i przybywających pielgrzymów tartakowskich. Kult Matki Bożej trwa nieprzerwanie, a kontakt wiernych z Maryją jest rzeczywisty; z Nią rozmawiają, Jej powierzają swoje troski i sprawy.

więcej>>>>>

[link widoczny dla zalogowanych]

@@@@@@@@@@@@@@@@@

Film DVD dla Ciebie

Na filmie dvd (w wersji turystycznej) 70 minut poświęcone jest zabytkom i rozmowom z Ukraińcami na tematy historyczne w miejscowościach : Sokal, Zabuże, Tartaków i Komarów.

Zamówienia proszę składać pod adresem:

[link widoczny dla zalogowanych]

lub telefonicznie:

94-340-60-06

Koszt 1 płyty DVD = 30 zł wraz z kosztami wysyłki (przy przedpłacie na konto autora)

Tatiana

Filmy historyczno-krajoznawcze:

Sokal k/Lwowa - intro do filmu:
[link widoczny dla zalogowanych]

Sokal k/Lwowa -cerkiew pw. św.Piotra i Pawła:
[link widoczny dla zalogowanych]

Zabuże k/Sokala - cerkiew pw. św. Michała Archanioła:
[link widoczny dla zalogowanych]

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Studio Fotografii i Filmu „Video-Lux” w Koszalinie
[link widoczny dla zalogowanych]
e-mail: [link widoczny dla zalogowanych]
tel. 94-340-60-06
tel.kom.660-332-172

Tatiana

Fotografie z majowej wycieczki do Sokala są już opracowane i oznakowane (prawa autorskie) i wszystkie za kilka tygodni znajdą się w internecie.

Cały komplet (kilkadziesiąt szt) przedstawia również widoki i obiekty Sokala, Zabuża, Walawki, Tartakowa, Komarowa i okolic.

Komplet fotografii można pobrać gratis ze strony:

http://www.sokal.fora.pl

osoby nie posiadające dostępu do internetu otrzymają płytkę CD z w/w fotografiami razem z zakupioną płytą dvd za zwrotem kosztów wykonania filmu w kwocie 30 zł+ koszty wysyłki (5 zł) razem 35 zł po dokonaniu przedpłaty na moje konto bankowe.

(nr konta podaję osobom zainteresowanym)
O czym jest film?

Sporo miejsca na filmie zajmuje pobyt w ruinach pałacu Potockich i czynnym już od 2004 r. kościele rzymsko-katolickim i cerkwi w Tartakowie.

W kościele był chrzczony w 1914 r. mój tata, a w maju 2007 r.podczas naszej wizyty, odbyła się w nim Msza św. w dwóch językach: polskim i ukraińskim. Normalnie raz w tygodniu przyjeżdża ksiądz z Czerwonogradu (dawniejszy Krystynopol) i odprawia nabożeństwa w języku ukraińskim.

Na pewno duże wrażenie zrobią ujęcia klasztoru Bernardynów, w którym obecnie znajduje się ciężkie więzienie oraz piękne widoki starego miasta i cmentarza w Sokalu. Wszystko jest uzupełnione rozmowami w języku polskim i ukraińskim z mieszkańcami sokalszczyny.

Na sfilmowanej wycieczce byłem z moją żoną Tatianą (rodem z Wilna) i moja siostrą wujeczną (Hanią). Jej tata (Władysław Korykora) był bratem mojej mamy, a jej mama miała dom na Walawce, w którym po wojnie była szkoła. Dzisiaj tego domu już nie ma, ale znaleźliśmy miejsce, gdzie kiedyś stał.

To tyle wspomnień, które na pewno ułatwią obejrzenie filmu.
Gdyby pojawiały się jakieś dodatkowe pytania dot. naszego pobytu na sokalszczyźnie, to proszę pisać na adres:

[link widoczny dla zalogowanych]

albo telefonować: (94)340-60-06.

Sokal

W 2002 roku ukazała się książka Bolesława Cisło pt. „Tomaszowianie XX wieku. Wpisani w historię miasta i powiatu”. Publikację wydano na zlecenie Zespołu Szkół Ekonomicznych im. gen. Wł. Sikorskiego przy finansowym wsparciu Starostwa Powiatowego i Tomaszowskiego Towarzystwa Regionalnego im. dra Janusza Petera w Tomaszowie Lubelskim. (...)

Rozdział drugi prezentuje w kolejności alfabetycznej biogramy osób zasłużonych zdaniem autora dla miasta i regionu. Dużo miejsca autor przeznaczył na biogram ks. Stefana Wrzołka.

Ks. Prałat Stefan Wrzołek
Po śmierci w 1962 r. wieloletniego proboszcza i dziekana tomaszowskiegio ks. Stanisława Krynickiego przybył do Tomaszowa ks. Stefan Wrzołek, aby kierować tutejszym dekanatem aż do 1987 roku. I dodajmy od razu, był to wielce udany okres dla samego dziekana, miasta i gminy Tomaszów, na terenie których z myślą o wiernych wzniesiono szereg obiektów sakralnych.

Ks. Stefan Wrzołek urodził się 20.VII.1905 r. w Idalinie pow. Puławy, z rodziców: Wiktora i Marii z domu Gawlik. Szkolę podstawową ukończył w rodzinnej miejscowości, zaś Gimnazjum Państwowe w Puławach, po czym wstąpił do Seminarium Duchownego we Lwowie.

Święcenia kapłańskie otrzymał 21.VI.1931 r. Na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie zdobył tytuł magistra.

Pracował jako:
- prefekt młodzieży w Trembowli,
- administrator parafii w Podhajczykach
- proboszcz parafii w Tartakowie k. Sokala.

Po wojnie osiedlił się w diecezji lubelskiej i pracował jako proboszcz w parafiach:

- Piotrawin (1944-1958),
- Mełgiew 1958-1962)
- Tomaszów (1962-1987).

Od samego początku aż do śmierci sprawował urząd tomaszowskiego dziekana. Ks. bp Bolesław Pylak w 1978 r. obdarzył go godnością kanonika gremialnego Kapituły Kolegiaty Zamojskiej.

W 1977 r. na piśmie złożył rezygnację z obowiązków proboszcza i dziekana, lecz biskup rezygnacji nie przyjął.

W Tomaszowie, obok pracy duszpasterskiej, z równą energią przystąpił do rozwijania działalności gospodarczo – inwestycyjnej. Wrodzone cechy (spokój, takt i skromność, a także wielka życzliwość względem innych) pomagały dziekanowi Wrzołkowi w znalezieniu zrozumienia i społecznego wsparcia ze strony wiernych np. przy budowie kościołów, kaplic, czy plebani.

Lokalne władze z całą atencją odnosiły się do ks. Wrzołka i jego działań. To dzięki dziekanowi Wrzołkowi w 1978 r. w Tomaszowie przy ul Lwowskiej, obok kościoła p.w. NSPJ wybudowano okazały i pięknie prezentujący się dom parafialny, dzięki czemu uporządkowano fragment miasta i zlikwidowano istniejący w tym miejscu postój furmanek i samochodów.

Z inicjatywy ks. dziekana Wrzołka – w maju 1986 r. rozpoczęto budowę nowego kościoła p.w. Świętego Józefa przy ul. J. I. Paderewskiego na oś. „Szkoci Dół”, który został przekazany wiernym w 1990 r.

Ks. dziekan Wrzołek był też inicjatorem budowy kilku małych kościołów (kaplic) we wsiach otaczających Tomaszów np. w Łaszczówce, Jezierni, Majdanie, Pasiekach, Szarowoli i Ulowie – wzniesionych społecznym wysiłkiem wiernych, którzy do dziś wspominają lata budowy.

Ks. dziekan Stefan Wrzołek zmarł dnia 20.VI.1987 r. Uroczystościom pogrzebowym w koncelebrze kilkunastu dziekanów i kilkudziesięciu księży – przewodniczył ks. bp Jan Śrutwa.

Pochowany został na „starym” cmentarzu w Tomaszowie. Na granitowej płycie nagrobnej widnieje napis: „Gorliwemu Kapłanowi – księża i wdzięczni parafianie tomaszowscy.”

Sokal

Strażacy tomaszowscy uczestniczyli w gaszeniu niejednego pożaru lecz są zdarzenia, które na zawsze zapadły w ich pamięci.

Późnym wieczorem 7 października 1968 roku druhowie Mieczysław Mruk i Aleksander Wójtowicz pełnili dyżur w strażnicy. Jak wspominali - mieli przeczucie, że coś się wydarzy.

Ten niepokój powodował, że nie poszli spać. Gdy zadzwonił telefon alarmowy w słuchawce usłyszeli rozpaczliwy głos P. Bolesława Stadnickiego „Kościół się pali” (modrzewiowy kościół z XVII wieku, przyp. Autorów). Reakcja strażaków była natychmiastowa; w samochód i pod kościół.

Pomimo towarzyszącym tej sytuacji emocjom i nerwom strażacy w pełnym pędzie przejechali przez bramę kościoła. Widok, który ujrzeli był przerażający. Ogień na szerokości 4 metrów piął się do góry po drewnianej ścianie kościoła. Pomimo późnej pory wszystko było widać jak w dzień.

Strażacy szybko przystąpili do działania. Po sprawieniu drabiny podawali wodę na samą górę płomieni, tak, że spływająca woda szybko tłumiła ogień, który jeszcze przed chwilą sięgał dachu.

W gaszeniu ognia czynny udział brali : ksiądz Dziekan Wrzołek, ksiądz Wojtowicz, siostra zakonna i pan Bolesław Stadnicki. Pożar został szczęśliwie ugaszony niemal w ostatniej chwili, nim ogień zdążył przepalić drewniane brusy, a wtedy dla kościoła nie byłoby ratunku.

Nikt nie miał też wątpliwości, że przyczyną pożaru było umyślne podpalenie. Po zakończonej akcji strażacy ze zdumieniem stwierdzili, że samochód nie mieści się w bramie i nie mogą w żaden sposób wyjechać!!!

Po kilku nieudanych próbach w końcu przeciśnięto samochód przez bramę, ale przy wyjeździe połamano błotniki i drabinki boczne samochodu. Te przeżycia umocniły strażaków w przekonaniu, że w swojej służbie mogą liczyć na opiekę Opatrzności Bożej.

Sokal

Dzieje Nawiedzenia Kopii Obrazu Matki Bożej Częstochowskiej w Diecezji Zamojsko-Lubaczowskiej

Barbara N. · Gość

Muszę z przykrością stwierdzić,ze nic w sprawie ks. Wrzołka nie udało mi się osiągnąć.
W zbiorach moich Rodziców znalazłam zdjęcia księdza, który był w naszej parafii po ks. Wrzołku, który nazywał się Mulawa i jakichś wikarych z dawnych lat. A ks. Wrzołka niestety nie.

Byłam w tej sprawie u takiej starszej osiemdziesięcio kilku letniej pani, która mnie nawet skrzyczała,ze interesuję się księdzem ,który zniszczył nasz piotrawiński kościół. Bo zbierał na odnowienie, odmalowanie kościoła. Jej siostra z Ameryki pomagała w zbiórce, a potem po przyjeździe do Polski zdziwiła się,ze kościół pomalowany na biało. A miały być odnowione malowidła na ścianach.

Potem babcia się udobruchała i powiedziała, że już niewiele jej zostało,a jak się tam u Pana Boga spotkają już nie długo ,to ona z księdzem na ten temat porozmawia. A zdjęć to nie ma, bo na wsi ludzie w tamtych czasach nie mieli aparatów i nie robili zdjęć. A choćby i były to kto tyle lat by je przetrzymywał.

Tak,że niestety nic mi z tego nie wyszło choc bardzo Panu pomóc chciałam.

Z tymi malowidłami na ścianach i suficie to ta pani miała rację,bo jeszcze ja pamiętam jako małe dziecko ,że w kościele było niebo i aniołki w niebie.I te freski miały być za czasów księdza odmalowane.

Zresztą sama niegdys próbowałam w tej sprawie interweniować u Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, bo słyszałam ,ze są możliwości to odzyskać, a kościół w Piotrawinie to zabytek klasy zerowej. Ale pani konserwator przekonywała, ze to jest nie możliwe.

Próbowałam tez zainteresować tematem księdza proboszcza z parafii, tez nie podjął tematy więc i ja skapitulowałam i poddałam się.To by było na tyle. Jeśli coś bym jeszcze wiedziała i osiągnęła to napiszę.

Pozdrawiam wiosennie

Władysław · Gość

Ujawniła się tajemnica (może jej część) zbiórki pieniędzy na odnowienie kościoła w Piotrawinie. Trudno dzisiaj to oceniać, ale na pewno cos jest na rzeczy, skoro Pani osobiście interweniowała u konserwatora zabytków.

Z tymi fotografiami jest trudna sprawa, bo w tamtych czasach, szczególnie w małych miejscowościach, jedynie duże uroczystości były obsługiwane przez fotografa. Do tach należały pierwsze komunie, śluby i czasami pogrzeby.

Od Pani Barbary Z. otrzymałem jedną fotografię z księdzem Wrzołkiem. Podobno ks. z Piotrawina ogłosił na kazaniu ,że szukamy zdjęć z ks.Wrzołkiem. Jeśli je otrzyma ,zaraz mi wyśle. To zdjęcie mogę Pani wysłać, ale muszę znać do Pani adres mailowy.

Barbara N. · Gość

Zdjęcie to już (...) oglądałam ale teraz jest nieco powiększone.

Niestety to są jakieś starsze roczniki.Ale nad tą najmniejszą dziewczynka w pierwszym rzędzie się trochę zatrzymałam.Zastanawiam się czy to nie moja sąsiadka,ze wsi, która obecnie mieszka w Lublinie ale obok posiadłości po moich rodziców ma swoja na którą od maja do października przyjeżdża.Obecnie jest po operacji i nie wiem kiedy ja zobaczę więc zaraz zapytam.

I teraz na myśl mi przyszła jej koleżanka, która była nauczycielką ,a teraz jest w Piotrawinie.Też osiadła w domu po rodzicach swoich.To zdjęcie przypomniało mi te dwie osoby.Dziękuję.Do usłyszenia ,a raczej do następnego napisania.

erter · Gość

Jak miła Panie jest świątynia Twoja

25-lecie budowy kościoła w Jezierni i odpust parafialny ku czci św. Antoniego z Padwy

Ks. Witold Mikulski

Wielkie uwielbienie, cześć i troska ludzi wierzących o świątynię, jest wizytówką mieszkańców. Każda świątynia jest jak matka, stale obecna w życiu swoich dzieci. Kościół w Jezierni od 25 lat jest świadkiem życia tutejszej społeczności i centralnym miejscem, wokół którego skupia się całe życie tutejszych mieszkańców. Symbolicznym wyrazem przywiązania do Boga i do kościoła jest to, że schodzą się tu wszystkie drogi biegnące przez wieś.

To tutaj zaczyna się życie Boże najmłodszych, którzy przez sakrament chrztu św. zostają włączeni do wspólnoty Kościoła. Tutaj po raz pierwszy przystępują do Stołu Pańskiego, tutaj rozpoczynają nową drogę życia i proszą o błogosławieństwo nowożeńcy, tutaj wreszcie nasi zmarli otrzymują duchowy dar modlitwy na progu wieczności. Mury tego kościoła oraz jego konfesjonały mogłyby wiele powiedzieć o ludzkich dramatach i radościach.

Mury tego kościoła są nasączone modlitwą pełną nadziei na lepsze jutro. Życie tej społeczności bardzo ściśle związane jest z sylwetką tej świątyni. Tu bowiem Bóg zamieszkał pośród swego ludu „dzieląc z nim trudy i znoje”. Pobożny i wierny lud tej ziemi do lat 80. cisnął się w niewielkiej kaplicy na Eucharystii.

Widząc to udręczenie ówczesny dziekan tomaszowski ks. prał. Stefan Wrzołek (+1987) w 1981 r. podjął decyzję o budowie większej świątyni na potrzeby duszpasterskie wiernych.

W uroczystość św. Józefa w 1982 r. poświęcił plac pod budowę nowego kościoła jako kaplicy dojazdowej parafii tomaszowskiej. Pierwsza Msza św., połączona z poświęceniem murów budowanego domu Bożego, odprawiona została w lipcu tegoż roku przez ówczesnego biskupa lubelskiego Bolesława Pylaka.

Po podziale parafii tomaszowskich Jeziernia znalazła się pod administracją parafii św. Józefa. W roku 2000 kościół ten otrzymał tytuł kościoła parafialnego, wraz z decyzją bp. Jana Śrutwy o utworzeniu tu parafii pod godnym wezwaniem św. Antoniego z Padwy.

Ogromne zaangażowanie, niezwykła ofiarność mieszkańców oraz pragnienie własnego kościoła spowodowały, że powstał on w przeciągu trzech miesięcy. Świętując srebrny jubileusz jego budowy parafianie wyrazili wdzięczną pamięć modlitewną wszystkim zmarłym budowniczym i ofiarodawcom, a także na ręce ks. kan. Henryka Kulika, który tę budowę nadzorował, słowa wdzięczności skierowano do żyjących.

Uroczystość jubileuszu zbiegła się z odpustem parafialnym ku czci św. Antoniego z Padwy. Uroczystej Liturgii przewodniczył ks. kan. Jan Krawczyk, dziekan dekanatu. Słowo Boże wygłosił o. Kryspin Florys OFM z Hrubieszowa, nakreślając sylwetkę Patrona parafii jako tego, który z żywych kamieni ludzkich serc budował Chrystusowy Kościół. Podczas Mszy św. modlono się także o szybki powrót do zdrowia Biskupa Jana.

Po Mszy św. wyruszyła procesja eucharystyczna przed Grotę Matki Bożej. Na zakończenie odśpiewano dziękczynne Te Deum. Na tę uroczystość mieszkańcy ułożyli parking przed kościołem, który odtąd będzie służył tym, którzy będą tu przyjeżdżać, by oddawać Bogu chwałę i cześć św. Antoniemu.

Barbara N · Gość

Witam Panie Władysławie.

Czy nadal interesują Pana pamiątki po Księdzu Wrzołku? Nie zdjęcia w prawdzie ale myślę, ze coś cenniejszego. Robiłam porządki w domu moich już nie żyjących rodziców i znalazłam pamiątkę, już historyczna mojej babci, która nie żyje już 40 lat. A jest na niej pieczątka Księdza Stefana Wrzołka. Jest to karta wpisu do Apostolstwa Serca Jezusowego.

Fakt,ze to już wiekowe,a poza tym leżało w nieodpowiednich warunkach dlatego też jest trochę nadszarpnięte. To dokument z 1948 roku,czyli 63 lata sobie liczy. Może dla pana zbierającego pamiątki po Księdzu będzie to cenne. Pozdrawiam.

Władysław P. · Gość

To naprawdę dobry dzień Pani Barbaro.

Przez sześć tygodni od połowy kwietnia do końca maja br byłem na Ukrainie , m.in. w Tartakowie , znalazłem sporo ciekawych informacji o dawnych czasach, ale Pani znalezisko, to prawdziwy rarytas.

Nie marzę o oryginale, więc skromnie zapytam:
Czy może Pani ten dokument zeskanować i wysłać do mnie na adres mailowy [link widoczny dla zalogowanych] ?

Ja ze swej strony mogę odwdzięczyć się unikalnymi fotografiami miejsc na Ukrainie, które ostatnio odwiedziłem..

Serdecznie pozdrawiam.