Sokal - historia i dzień dzisiejszy miasta i rejonu

sokalanin · Gość

.

Gmina Bełz (od 1951 gmina Chłopiatyn)

– dawna gmina wiejska istniejąca w latach 1934-1951 [3] w woj. lwowskim/lubelskim. Siedzibą gminy był Bełz (do 1945 odrębna gmina miejska, w 1945 nie zaliczony do miast[4]), obecnie miasto na Ukrainie; (Белз).

Gmina zbiorowa Bełz została utworzona 1 sierpnia 1934 roku w powiecie sokalskim w woj. lwowskim z dotychczasowych jednostkowych gmin (wsi):

(STAN OBECNY: P=Polska; U45=Ukraina, od 1945 w ZSRR, U51=Ukraina, od 1951 w ZSRR; n=wieś obecnie nie istniejąca)

Bezejów (U51n), Budynin (P), Cebłów (U51), Chłopiatyn (P), Góra (U45n), Kuliczków (U45), Machnówek (P), Myców (P), Oserdów (P), Piwowszczyzna (U51n), Prusinów (U45), Przemysłów (U51), Siebieczów (U51), Tuszków (U51), Waniów (U45), Wierzbiąż (U51), Witków (U51n), Worochta (U51n), Wyżłów (P) i Żużel (U51) [5].

W 1943 roku gmina składała się z 19 gromad[6]: Bełz (U51), Bezejów, Budynin, Cebłów, Chłopiatyn, Głuchów (U51), Machnówek, Myców, Oserdów, Piwowszczyzna, Przemysłów, Siebieczów, Tuszków, Wierzbiąż, Witków, Worochta, Wyżłów i Żużel [7]. W 1944 roku o połowę mniejszą (niż w 1939 roku [8]) gminę przyłączono do powiatu hrubieszowskiego w woj. lubelskim [7].

Gmina została zniesiona w dniu 26 listopada 1951 roku w związku z przeniesieniem siedziby z Bełza do Chłopiatyna i zmianą nazwy jednostki na gmina Chłopiatyn [9]. Przyczyną tego manewru było odstąpienie Związkowi Radzieckiemu większej części terytorium gminy Bełz (południowo-zachodni obszar z m.in. Cebłowem, Siebieczowem, Żużlem, Przemysłowem oraz jej siedzibą – Bełzem [10]) w ramach umowy o zamianie granic z 1951 roku [11]. W lipcu 1952 roku nowa gmina Chłopiatyn składała się z 6 gromad [12

Przypisy

1.↑ W czasie II wojny światowej poza administracją polską; w 1951 roku większą część jej obszaru włączono do ZSRR.
2.↑ Spis ludności z 14 lutego 1946 roku
3.↑ do 25 listopada 1951 roku
4.↑ Zmiany administracyjne miast i osiedli 1918-1963, Warszawa, 1964, s. 206
5.↑ Dz. U. z 1934 r. Nr 64, poz. 554 - Podział powiatu sokalskiego w województwie lwowskiem na gminy wiejskie.
6.↑ Nowe gromady to Bełz i Głuchów
7.↑ 7,0 7,1 Akta gminy Bełz - Archiwum Państwowe w Lublinie Oddział w Chełmie
8.↑ Obszary na południe od Sołokii z m.in. Kuliczkowem i Waniowem włączono do ZSRR
9.↑ Dz. U. z 1951 r. Nr 60, poz. 412
10.↑ Andrzej Gawryszewski: Ludność Polski w XX wieku (rozdział II – Terytorium i podział administracyjny). Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania, 2005.
11.↑ Dz. U. z 1952 r. Nr 11, poz. 63
12.↑ Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa

@

BEŁZ

Zaledwie 3 kilometry od polskiej granicy leży nieco zapomniane miasteczko o wielkiej przeszłości; rozłożone w widłach rzek Sołokiji i Rzeczycy, na pograniczu dwóch krain - Grzędy Sokalskiej (stanowiącej część Wyżyny Wołyńskiej) i Pobuża, będącego zachodnim krańcem tzw Małego Polesia.
.
Bełz był jedną z najstarszych miejscowości na ziemiach Rusi Czerwonej, należącą do Grodów Czerwieńskich, pierwsza wzmianka o nim pochodzi z 1030 roku. Od 1170 roku po rozpadzie Rusi Kijowskiej był siedzibą udzielnego księstwa, włączonego potem do Rusi Halickiej. W 1241 roku gród został spustoszony przez Tatarów, a fakt ten o czym mało kto wie... jest jednym z wyjątkowo ważnych dla kościoła katolickiego w Polsce. Ale o tym wkrótce, przy historii bełskiego zamku.
.

Po wygaśnięciu rodu książąt bełskich, księstwo przeszło we władanie spokrewnionych z nimi książąt mazowieckich, a potem na jakiś czas litewskich Narymuntowiczów, co sprowokowało Kazimierza Wlk do zbrojnej interwencji. Później wraz z okolicznymi terenami znalazł się pod zarządem Władysława Opolczyka, który w 1377 nadał Bełzowi prawa miejskie. Od 1388 księstwo bełskie było częścią Korony jako lenno książąt mazowieckich.

Od 1462 roku aż do zaborów miasto było stolicą oddzielnego województwa bełskiego. W XVII i XVIII wieku pustoszony, nie podniósł się już z upadku; w Galicji był już tylko miastem powiatowym, a w okresie międzywojennym należał do powiatu sokalskiego.

Warto wspomnieć iż zamieszkały niegdyś przez dużą społeczność żydowską Bełz był od początku XIX wieku jednym z najważniejszych ośrodków chasydzkich w Galicji i siedzibą słynnej dynastii cadyków.
Po II wś Bełz znalazł się początkowo na wschodnich rubieżach Lubelszczyzny, wówczas wysiedlono w ramach akcji "Wisła" ludość ukraińską. W 1951 roku w ramach sławnej "wymiany terytoriów" znalazł się jednak w obrębie ZSRR, a miejscowych Polaków przesiedlono głównie w okolice Ustrzyk Dolnych.

Dziś jest to senne 2,5-tysięczne miasteczko, które od 2001 roku ma status państwowego rezerwatu historyczno-kulturowego. Jak na razie to miano nie przekłada się jednak na stan utrzymania zabytków, ani na ruch turystyczny.

Na początek kilka widoków miasteczka od strony tzw Zameczku, z łąk nad Sołokiją

@

Na południowy-wschód od miasta na niewielkim garbie wśród nadrzecznych bagien znajdował się początkowo silnie umocniony gród należący do Grodów Czerwieńskich, powstały prawdopodobnie w X wieku. Później w tym miejscu powstał książęcy zamek, zniszczony w 1241 roku podczas najazdu tatarskiego.

W zamkowej kaplicy znajdowała się wówczas cudowna ikona Czarnej Madonny, według tradycji namalowana przez św Łukasza, przywieziona z Konstantynopola przez bizantyjską księżniczkę, która poślubiła miejscowego władcę. Mimo spalenia grodu przez pogańskie hordy obraz cudem ocalał, jednak na policzku Madonny pozostały dwie rysy, będące - zależnie od wersji - śladem tatarskiej szabli czy też strzały.

Umieszczony w odbudowanej kaplicy cudowny wizerunek chronił odtąd Bełz przed niebezpieczeństwami, otoczony kultem. W obliczu zagrożenia kolejnym najazdem tatarskim w 1382 roku ówczesny namiestnik ziem ruskich, Władysław Opolczyk, wywiózł obraz wgłąb ziem polskich, do swego rodowego księstwa opolskiego. Tam na Jasnej Górze do opieki nad cudownym wizerunkiem osadził sprowadzonych z Węgier Paulinów, nadając im liczne dobra.

Tak więc ówczesna bełska Madonna stała się Matką Boską Częstochowską, otoczoną szczególnym kultem.
Bełski zamek został całkowicie zniszczony przez Szwedów w 1655 roku, przetrwał natomiast zamkowy kościół, rozebrany przez Austriaków w początkach XIX wieku. Niedługo potem w tym miejscu wzniesiono drewniany kościółek św Weroniki, w którym znajdowała się uznawana za cudowną kopia Czarnej Madonny, według tradycji sporządzona jeszcze na polecenie Władysława Opolczyka. Było to znaczące miejsce pielgrzymkowe. W latach 1907-11 wybudowano nową świątynię, znacznie zniszczoną w czasie I wś. W 1926 roku kościół odbudowano według projektu Kaklista Krzyżanowskiego.

W 1951 roku wyjeżdżający z Bełza Polacy wywieźli cudowny wizerunek, który obecnie znajduje się po polskiej stronie Pobuża, w niedalekim Tarnoszynie. Przez wiele lat kościół był nieczynny, od 1992 roku jest to prawosławna cerkiew pw św Mikołaja.

Otoczenie kościoła na Zameczku zostało ciekawie urządzone w latach 1933-35 wg projektu znanego lwowskiego architekta Witolda Rawskiego. Obszar odpowiadający z grubsza zarysowi dawnego zamku otoczony został arkadowym ogrodzeniem z wieżyczkami na narożach, nawiazujących do murów zamkowych. Wejście prowadzi przez arkadową bramę.

Bełz - Wieża Ariańska

We wschodniej części miasteczka, od strony Zameczku, znajduje się najstarszy zachowany zabytek Bełza, tzw Wieża Ariańska. Jest to niska, sześcioboczna budowla z nietynkowanej cegły z 1606 roku. Według tradycji mieściła zbór ariański, co o tyle jest mało prawdopodobne, że prawdopodobnie w Bełzie nigdy nie było arian.

W rzeczywistości była to prawdopodobnie kaplica cmentarna lub grobowa; wystawiona przez chorążego bełskiego Andrzeja Snopkowskiego. Później była wykorzystywana jako archiwum miejskie i skład. Budowla posiada ponoć obszerne sklepione piwnice

Bełz - zespół podominikański

Położony w południowo-zachodnim narożu rynku klasztor dominkanów został założony w XIV wieku przez ks Władysława Opolczyka. Wielokrotnie przebudowywany, został zlikwidowany w 1784 roku przez władze austriackie, a jego budynki przekazano miejscowej parafii.

Do dziś zachowane XVII-wieczne skrzydło frontowe stanowi pozostałość czworobocznego klasztoru i aktualnie pełni funkcję ratusza miejskiego. Pośrodku fasady wznosi się wysoka barokowa wieża zegarowa o bogato zdobionych elewacjach, stanowiąca charakterystyczną dominatę widokową krajobrazu miasta, dobrze widoczną także zza polskiej granicy. Budynek jak widać na fotkach został niedawno odnowiony.

W narożu poklasztornego terenu zwraca uwagę barokowa wolnostojąca dzwonnica o bogatej artykulacji ścian i wolutowych szczytach; w zamurowanej dawnej sieni przejazdowej przyziemia obecnie mieści się sklep.

Ze wspaniałego ongi kościoła dominikanów pw Wniebowzięcia NMP pozostały niestety tylko ruiny. Wzniesioną w XVI wieku renesansową świątynię przebudowano pod koniec XVIII w duchu późnobarokowym. Po kasacie klasztoru pełnił funkcję kościoła parafialnego Bełza.

Spalony w 1944 roku w wyniku ataku UPA, dzieła zniszczenia dopełniły walki frontowe. Pozostały w stanie ruiny bez dachu ulegał w czasach sowieckich dalszej destrukcji, do dziś pozostały jedynie pozostałości (trzeba przyznać, że potężne) oszkarpowanych ścian.

Bełz - klasztor dominikanek

Tuż za pozostałościami klasztoru dominikańskiego wznosi się drugi duży zespół klasztorny Bełza. Pierwotnie drewniany klasztor dominikanek ufundowała w 1647 roku Zofia Chodkiewiczówna; obecne barokowe założenie powstało w 1743 roku. Po likwidacji klasztoru przez Austriaków, budynki przekazano grekokatolikom.

Po ostatniej wojnie wróciły do kościoła katolickiego, po zmianie granic i wysiedleniu stały się jak wiele świątyń w ZSRR magazynem. W 1991 świątynię oddano grekokatolikom. Aktualnie kościół i klasztor są sukcesywnie remontowane.

Dawny klasztorny kościół św Mikołaja jest trójnawową bazyliką z dwoma cofniętymi wieżami, krytymi barokowymi hełmami. Fasada zachodnia zdobiona jest czterema kamiennymi rzeźbami kobiecych świętych. We wnętrzu kościoła znajdują się polichromie i ikonostas z przełomu XIX/XX w. Znajdujący się tu niegdyś otoczony kultem obraz MB Bełskiej znajduje się obecnie w Ustrzykach Dolnych, gdzie przesiedlono po 1951 r większość polskich mieszkańców Bełza.

Do kościoła przylega czworobok klasztornych zabudowań, obecnie w ruinie; tutaj frontowe skrzydło z resztkami portalu. Na szczęście klasztor (co widać na wcześniejszych fotkach jest stopniowo odbudowywany.

W perspektywie ulicy widoczna cerkiewna dzwonnica z 1906 roku, a za nią wieża klasztoru dominikanów

Bełz mógłby być małą turystyczną perełką . Przypomina mi nasz podlaski Drohiczyn . Kiedy wspomnę jak długo czasem trzeba czekać na polsko - ukraińskich przejściach granicznych od razu odechciewa się tam jechać i tracić czas na przejściu 2x3 godz. Powiem tylko że na polsko - białoruskich przejściach nigdy nie czekaliśmy dłużej niż 0,5 godz.

Co prawda jest trochę zachodu z wizą i to zapewne jest skutek małego ruchu na polsko - białoruskiej granicy. 2 lata temu jadąc do Lwowa widziałem ogromne kolejki na przejściu Hrebenne - Rawa Ruska . Nawet wspominano że jakiś handel miejscami w kolejce jest . Czy teraz też się tak długo czeka na przejściu?

Niestety, czas czekania i upierdliwość ukraińskich celników są wpisane w wyjazdy na Ukrainę. Dwie-trzy godziny są normą także jeśli chodzi o podróżowanie własnym samochodem. W dodatku bywa tak, że czepiają się drobnych szczegółów w wypełnianych dokumentach i sugerują, że cofną cię na koniec kolejki (bo celnik też człowiek i rodzinę na utrzymaniu ma), co pozostawia jeszcze niesmak i poczucie jakbyśmy żyli gdzieś w Azji.

Chociaż z azjatyckich relacji khana by wychodziło, że tam właśnie nie ma takich numerów. Wprawdzie kiedyś pamiętam podobne czekanie na granicy ze Słowacją czy Czechami, ale dziś to już na szczęście przeszłość. Mam nadzieję, że i na przejściach z UA kiedyś to się zmieni, no może nie Schengen, ale jakieś znormalnienie sytuacji musi przecież nastąpić. Wtedy na przykład z Lubelszczyzny to byłoby świetne miejsce na wekendowe wypady turystyczne.

Coś jest na rzeczy w tym porównaniu z Drohiczynem, także kiedyś stolicą województwa przecież. Podobnie zresztą jak z miasteczkami po stronie lubelskiej, np Hrubieszowem czy Horodłem, niedalekimi zresztą od Bełza.

@

Naprzeciwko klasztoru dominikanek napotkamy obelisk z ciekawym tekstem. Niech nas nie zmyli dodana później czerwona (a obecnie przemalowana na złoto) gwiazda

@

Kinoteatr, całkiem ciekawy budynek, choć zrujnowany

@

Poza rynkiem zachowało się jeszcze trochę przykładów starej, uroczej zabudowy. To chyba najładniejsza z bełskich kamieniczek, a uliczka też urocza.

Budynek szkoły, podrasowany socrealistycznie

@

Niewiele pozostało z legendarnego shtetele Belz; większość pamiątek po starozakonnych zmiotła wojna. Warto pamiętać, że pierwsi Żydzi pojawili się w Bełzu już w średniowieczu a na mocy ugody z 1665 roku mieszczanie wyznania mojżeszowego zostali zrównani w prawach z innymi narodowościami.

Zezwolono im na osiedlanie się w całym mieście i zniesiono ograniczenia w działalności handlowej. Już w XVIII wieku Żydzi stanowili bezwzględną większość wśród mieszkańców. W XIX wieku Bełz był jednym z najważniejszych galicyjskich ośrodków chasydzkich, któremu przewodziła słynna dynastia cadyków z rodu Rokeach. W przededniu II wojny na 4 tysiące mieszkańców ponad połowę stanowili Żydzi.

W 1942 roku ponad 2 tysiące mieszkańców żydowskiego pochodzenia zostało wywiezionych do obozów w Bełżcu i Cieszanowie i tam zgładzonych. Z zagłady uratował się ostatni z bełskich cadyków, Aaron Rokeach, który później założył w Tel-Awiwie działający do dziś ośrodek bełskiego chasydyzmu.

Dzielnica żydowska rozciągała się na zachód od klasztoru dominikanek. Jedynym zachowanym spośród bełskich domów modlitwy jest bożnica towarzystwa dobroczynnego Iszre Lew, zbudowana w 1909 roku kosztem mieszczanina Fajwela Taubego; zrujnowany budynek z charakterystyczną wieżyczką

Bełska Synagoga Wielka zniszczona przez Niemców w czasie II wś

Zachowały się też pozostałości starego kirkutu, a na nim nagrobne stelle cadyków (foto z wiki):

@

Pomnik upamiętniający przyłącznie Bełza do Rusi Kijowskiej w 1030 roku (najstarsza pisemna wzmianka o grodzie); jaskrawy kontrast dla stanu utrzymania otaczających zabytków

@

Na obrzeżach Bełza zachowały się takie uliczki starych parterowych domków

@

Bełz - cmentarz i cerkiew św Paraskewy

W zachodniej części miasteczka przy ulicy Mickiewicza mieści się duży cmentarz wielowyznaniowy, zalożony już w XVI wieku; najstarsze nagrobki pochodzą z XVII wieku, należały do mieszczan bełskich, duchowieństwa i okolicznych ziemian. Znajdują się tu m.in. mogiły polskich legionistów i żołnierzy ukraińskich poległych w walkach o miasto w 1919 roku. Przy wejściu na cmentarz widoczna po prawej na zdjęciu grobowa kaplica rzymskokatolickiego księdza Marcelego Chmury

Najciekawsze są zachowane dość licznie stare kamienne krzyże przywożone ze słynnego ongi ośrodka kamieniarskiego w Bruśnie Starym; liczne i charakterystyczne dla cmentarzy zwłaszcza Roztocza Południowego. Dziś Brusno (a właściwie jego pozostałości) znajduje się po polskiej stronie granicy, a bruśnieńskie krzyże i rzeźby figuralne są niemym, ale niezwykle wymownym świadectwem niegdysiejszej jedności ziem przeciętych dziś granicą.

Cerkiew cmentarna pw św Paraskewy zbudowana została w XVII wieku w okolicznym Prusinowie, w XVIII przeniesiono ją na obecne miejsce. Rozbudowywana w 1863 i 1906 r i zamknięta w okresie powojennym, w 1977 roku została przywrócona do pierwotnego wyglądu z przeznaczeniem na muzeum. Od 1991 znów służy grekokatolikom. Jest to - nietypowo - budowla dwudzielna z ośmioboczną kopułą nad nawą. Obok stoi XIX wieczna dzwonnica.

@

Na dawnym północnym przedmieściu Bełza, od położenia za rozlewiskami rzeczki Rzeczycy nazywanym Zabłocie; napotykamy barokową kolumnę świętego Wincentego z XVIII wieku. Sama kolumna jak i otoczenie, jak widać mocno zaniedbane.

pobrano ze strony:
[link widoczny dla zalogowanych]

autor :
matizz
.

sokalanin · Gość

W 1918 r. gmina Bełz znalazła się wśród gmin powiatu sokalskiego województwa lwowskiego.

W 1944 r. gmina weszła w skład powiatu hrubieszowskiego.

W 1951 r. w wyniku "wymiany odcinków granicznych" nad Bugiem i w Bieszczadach, Bełz wszedł w skład terytorium ZSRR. Siedziba gminy znajdowała się w miejscowości Bełz. Status prawny - administracja ogólna.

W 1918 r. w gminie nadal obowiązywały ustawy i przepisy z okresu zaboru rosyjskiego, uzupełnione dekretem Naczelnika Państwa z 27 listopada 1918 r. Dekret zmienił częściowo zakres działania i sposób urzędowania organów gminnych. Gminę tworzyli: zgromadzenie gminne, rada gminna, wójt z pomocnikami i urzędnikami oraz sołtysi.

W 1933 r. weszła w życie jednolita dla gmin kraju (oprócz Śląska) ustawa o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego.

W okresie okupacji na mocy rozporządzenia Generalnego Gubernatora z 28 listopada 1939 r. o zarządzie gmin polskich, gminy zostały podporządkowane władzom okupacyjnym, stając się organem wykonawczym tych władz.

W 1944 r. utworzone zostały gminne rady narodowe. Spośród członków gminnej rady wybierano zarząd gminy (organ wykonawczy), prezydium gminnej rady narodowej (organ reprezentacyjny gminy i kontrolny).

W 1950 r. weszła ustawa o terenowych organach jednolitej władzy państwowej. Rady narodowe stały się terenowymi organami władzy państwowej. Na szczeblu gminnym organem wykonawczym i zarządzającym było prezydium, składające się z przewodniczącego, zastępcy, sekretarza i 2 członków wybieranych przez radę.

W 1943 r. w skład gminy wchodziły: Bełz, Bezejów, Budynin, Cebłów, Chłopiatyn, Głuchów, Machnówek, Myców, Oserdów, Piwowszczyzna, Przemysłów, Siebieczów, Tuszków, Wierzbiąż, Witków, Worochta, Wyżłów, Żużel.

Zawartość:

protokół parcelowy gromady Leszczków, bez daty (sygn. 1); budżet zakładu opiekuńczego "Domu ubogich" na rok 1937/1938 z 1937 r. (sygn. 2); budżet przedsiębiorstwa miejskiego rzeźni na rok 1937/1938 z 1937 r. (sygn. 3); budżet administracyjny na rok 1937/1938 z 1937 r. (sygn. 4); roczne sprawozdanie rachunkowe za rok 1937/1938 z 1938 r. (sygn. 5); dział Ogólno-Organizacyjny - protokoły sesji rady i posiedzeń prezydium z lat 1950-1951 (sygn. 6-9, 44); dział Finansowo-Budżetowy - preliminarze budżetowe, budżety, roczne sprawozdania rachunkowe oraz rejestry wymiarowe podatku gruntowego z 1950 r. (sygn. 10-41); dział Administracyjny - wykazy ludności ukraińskiej z 1944 r. (sygn. 42-43)

sokalanin · Gość

Bezejów – dawna wieś, obecnie na terenie Ukrainy, w rejonie sokalskim obwodu lwowskiego. Leżała między Cebłowem, Żużlą a Żabczem Murowanym.
W II Rzeczypospolitej do 1934 samodzielna gmina jednostkowa.

Następnie należała do zbiorowej wiejskiej gminy Bełz w powiecie sokalskim w woj. lwowskim[1].

Po wojnie wieś weszła w skład powiatu hrubieszowskigo w woj. lubelskim.

W 1951 roku wieś wraz z większą częścią gminy Bełz (którą równocześnie przekształcono w gminę Chłopiatyn) została przyłączona do Związku Radzieckiego w ramach umowy o zamianie granic z 1951 roku[2].

Przypisy
1. ↑ Dz. U. z 1934 r. Nr 64, poz. 554
2. ↑ Dz. U. z 1952 r. Nr 11, poz. 63

sokalanin · Gość

Budynin – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie tomaszowskim, w gminie Ulhówek.

Znajduje się tu dawna cerkiew greckokatolicka z XIX wieku wzniesiona na miejscu starszej świątyni z XVIII wieku. Obecnie kościół rzymskokatolicki.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.

sokalanin · Gość

Cebłów (ukr. Цеблів) – wieś na Ukrainie, w rejonie sokalskim obwodu lwowskiego. Wieś liczy około 300 mieszkańców.

W II Rzeczypospolitej do 1934 samodzielna gmina jednostkowa. Następnie należała do zbiorowej wiejskiej gminy Bełz w powiecie sokalskim w woj. lwowskim[1].
Po wojnie wieś weszła w skład powiatu hrubieszowskigo w woj. lubelskim.

W 1951 roku wieś wraz z większą częścią gminy Bełz (którą równocześnie przekształcono w gminę Chłopiatyn) została przyłączona do Związku Radzieckiego w ramach umowy o zamianie granic z 1951 roku[2].

Przypisy

1. ↑ Dz. U. z 1934 r. Nr 64, poz. 554
2. ↑ Dz. U. z 1952 r. Nr 11, poz. 63

sokalanin · Gość

Chłopiatyn – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie hrubieszowskim, w gminie Dołhobyczów. Wieś leży przy granicy z Ukrainą, z dala od ośrodków miejskich.

W latach 1951-1954 miejscowość była siedzibą gminy Chłopiatyn.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.

W Chłopiatynie znajduje się drewniana cerkiew greckokatolicka z XIX wieku, obecnie pełniąca rolę kościoła rzymskokatolickiego.

Gmina Dołhobyczów

Siedziba gminy: Dołhobyczów

Chłopiatyn • Chochłów • Dłużniów • Dołhobyczów • Dołhobyczów-Kolonia • Gołębie • Honiatyn • Horodyszcze • Horoszczyce • Hulcze • Kadłubiska • Kościaszyn • Liski • Liwcze • Myców-Wyżłów • Oszczów • Oszczów-Kolonia • Podhajczyki • Przewodów • Siekierzyńce • Sulimów • Witków • Zaręka • Żabcze • Żniatyn

sokalanin · Gość

Góra – dawna wieś, obecnie na terenie Ukrainy, w rejonie sokalskim obwodu lwowskiego. Leżała tuż na południowy wschód od Bełza, nad Sołokiją.

W II Rzeczypospolitej do 1934 samodzielna gmina jednostkowa.

Następnie należała do zbiorowej wiejskiej gminy Bełz w powiecie sokalskim w woj. lwowskim[1].

Położenie wsi na prawym brzegu Sołokii sprawiło że po wojnie została ona przyłączona do Związku Radzieckiego.

Przypisy

1. ↑ Dz. U. z 1934 r. Nr 64, poz. 554

Gość

Kuliczków (ukr. Куличків) – wieś na Ukrainie, w rejonie sokalskim obwodu lwowskiego. Liczy niecałe 600 mieszkańców.

W II Rzeczypospolitej do 1934 samodzielna gmina jednostkowa.

Następnie należała do zbiorowej wiejskiej gminy Bełz w powiecie sokalskim w woj. lwowskim[1].

Była to wieś śródleśna, położona na samym południu gminy, z dala od pozostałych miejscowości.

Położenie wsi na prawym brzegu Sołokii sprawiło że po wojnie została ona przyłączona do Związku Radzieckiego.

Przypisy

1. ↑ Dz. U. z 1934 r. Nr 64, poz. 554

Gość

Machnówek – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie tomaszowskim, w gminie Ulhówek, w dolinie rzeczki Rzeczycy.

W latach 1975−1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.

We wsi znajduje się murowany kościół Matki Bożej Królowej Polski z 1908 r., odbudowany po II wojnie światowej po spaleniu w 1944 r.

Na dawnym cmentarzu przykościelnym stoi kamienny nagrobek Olgi Krawczuk z 1931 r. Wykonał go znany rzeźbiarz lwowski Aleksander Zagórski, autor wielu nagrobków na Cmentarzu Łyczakowskim. Posąg przedstawia ukraińską dziewczynę z długimi warkoczami, ubraną w tradycyjny strój ludowy. Nagrobek został tu przeniesiony w 1993 roku przez służby konserwatorskie z cmentarza przy nieistniejącej cerkwi w pobliskim Oserdowie.

Na cmentarzu grzebalnym jest także kilkadziesiąt kamiennych nagrobków bruśnieńskich.

Obok plebania współczesna kościołowi.

Niedaleko od kościoła była cerkiew, rozebrana po wojnie. Została tylko dzwonnica z 1939 r.

Gmina Ulhówek

Siedziba gminy: Ulhówek

Sołectwa:

Budynin • Dębina • Dębina-Osada • Dyniska • Hubinek • Korczmin • Korczmin-Osada • Krzewica • Machnówek • Magdalenka • Oserdów • Podlodów • Rokitno • Rzeczyca • Rzeplin • Rzeplin-Osada • Szczepiatyn • Szczepiatyn-Osada • Tarnoszyn • Ulhówek (2 sołectwa) • Wasylów • Wasylów Wielki • Żerniki

Gość

Myców – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie hrubieszowskim, w gminie Dołhobyczów.

W Mycowie znajduje się drewniana cerkiew greckokatolicka św. Mikołaja z 1859 r., w 1875 r. zamieniona na cerkiew prawosławną, a po 1948 r. na magazyn.

Jako własność PGR-u cerkiew niszczała, z czasem opustoszała, a jej stan pogarszał się.

Od 2006 r. cerkiew służy znowu wiernym jako filialny kościół rzymskokatolicki parafii w Żniatynie. Jest to bardzo cenny zabytek, z nietypowym jak na budownictwo greckokatolickie podwójnym chórem.

Wewnątrz zachowała się także piękna polichromia o motywach roślinnych, figuralnych i iluzjonistycznych. Na cmentarzu zachowały się klasycystyczne i neorenesansowe nagrobki ziemiańskie, a także krzyże bruśnieńskie.

W niedalekim sąsiedztwie cerkwi znajduje się drugi cmentarz, a na nim secesyjna kaplica grobowa Hulimków z 1900 r., powstała według projektu lwowskiego architekta Władysława Sadłowskiego. W grobowcu spoczywa m.in. generał WP Jan Hulimka (1869-1930).

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.

Gmina Dołhobyczów

Siedziba gminy: Dołhobyczów

Sołectwa:
Chłopiatyn • Chochłów • Dłużniów • Dołhobyczów • Dołhobyczów-Kolonia • Gołębie • Honiatyn • Horodyszcze • Horoszczyce • Hulcze • Kadłubiska • Kościaszyn • Liski • Liwcze • Myców-Wyżłów • Oszczów • Oszczów-Kolonia • Podhajczyki • Przewodów • Siekierzyńce • Sulimów • Witków • Zaręka • Żabcze • Żniatyn

Gość

Oserdów – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie tomaszowskim, w gminie Ulhówek.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego

Gość

Piwowszczyzna – dawna wieś, obecnie na terenie Ukrainy, w rejonie sokalskim obwodu lwowskiego. Leżała tuż na północ od Siebieczowa.

W II Rzeczypospolitej do 1934 samodzielna gmina jednostkowa.

Następnie należała do zbiorowej wiejskiej gminy Bełz w powiecie sokalskim w woj. lwowskim[1].

Po wojnie wieś weszła w skład powiatu hrubieszowskigo w woj. lubelskim.

W 1951 roku wieś wraz z większą częścią gminy Bełz (którą równocześnie przekształcono w gminę Chłopiatyn) została przyłączona do Związku Radzieckiego w ramach umowy o zamianie granic z 1951 roku[2].

Przypisy

1. ↑ Dz. U. z 1934 r. Nr 64, poz. 554
2. ↑ Dz. U. z 1952 r. Nr 11, poz. 63

Gość

Nyzy (ukr. Низи, dawn. Prusinów) – wieś na Ukrainie, w rejonie sokalskim obwodu lwowskiego. Liczy około 700 mieszkańców.

W II Rzeczypospolitej do 1934 samodzielna gmina jednostkowa Prusinów.

Następnie należała do zbiorowej wiejskiej gminy Bełz w powiecie sokalskim w woj. lwowskim[1].

Położenie wsi na prawym brzegu Sołokii sprawiło że po wojnie została ona przyłączona do Związku Radzieckiego.

Przypisy

1. ↑ Dz. U. z 1934 r. Nr 64, poz. 554

Gość

Przemysłów (ukr. Перемисловичі) – wieś na Ukrainie, w rejonie sokalskim obwodu lwowskiego. Wieś liczy niecałe 800 mieszkańców.

W II Rzeczypospolitej do 1934 samodzielna gmina jednostkowa.

Następnie należała do zbiorowej wiejskiej gminy Bełz w powiecie sokalskim w woj. lwowskim[1].

Po wojnie wieś weszła w skład powiatu hrubieszowskigo w woj. lubelskim.

W 1951 roku wieś wraz z większą częścią gminy Bełz (którą równocześnie przekształcono w gminę Chłopiatyn) została przyłączona do Związku Radzieckiego w ramach umowy o zamianie granic z 1951 roku[2].

Przypisy

1. ↑ Dz. U. z 1934 r. Nr 64, poz. 554
2. ↑ Dz. U. z 1952 r. Nr 11, poz. 63

Gość

Siebieczów (ukr. Себечів) – wieś na Ukrainie, w rejonie sokalskim obwodu lwowskiego. Wieś liczy około 800 mieszkańców.

W II Rzeczypospolitej do 1934 samodzielna gmina jednostkowa. Następnie należała do zbiorowej wiejskiej gminy Bełz w powiecie sokalskim w woj. lwowskim[1].

Po wojnie wieś weszła w skład powiatu hrubieszowskigo w woj. lubelskim.

W 1951 roku wieś wraz z większą częścią gminy Bełz (którą równocześnie przekształcono w gminę Chłopiatyn) została przyłączona do Związku Radzieckiego w ramach umowy o zamianie granic z 1951 roku[2].

Przypisy

1. ↑ Dz. U. z 1934 r. Nr 64, poz. 554
2. ↑ Dz. U. z 1952 r. Nr 11, poz. 63